Czy dieta sokowa jest zdrowa?

Dieta sokowa w ostatnich latach cieszy się dużym zainteresowaniem. Szczególnie w okresie wiosenno-letnim, bądź po Świętach, kiedy chcemy szybko schudnąć i pozbyć się nagromadzonych przez zimę kilogramów, a wraz z nimi osławionych „toksyn”. W poniższym artykule postaramy się odpowiedzieć na pytanie czy dieta sokowa jest zdrowa, czy warto ją stosować, a jeśli tak to w jakiej sytuacji może być pomocna.

Dieta sokowa reklamowana jest w kontekście detoksu organizmu. Jednak już w tym momencie trzeba jasno powiedzieć, że jest to bardziej chwyt marketingowy aniżeli fakt poparty badaniami naukowymi. Organizm człowieka oczyszcza się sam, przez cały czas, nie ma okresu kiedy taki proces nie zachodzi lub jest zupełnie zahamowany. Substancje potencjalnie szkodliwe nasz organizm usuwa za pomocą wątroby, jelit, przez skórę wraz z potem oraz z moczem. Według definicji „trucizna to substancja, która po wchłonięciu do organizmu lub wytworzona w organizmie powoduje zaburzenie jego funkcji lub śmierć”. Jeżeli zdarzy się tak, że wprowadzimy do organizmu substancję faktycznie toksyczną, to należy po pierwsze wskazać toksynę, a po drugie zastosować odpowiednie leczenie farmakologiczne. Dieta sokowa nie została ujęta w żadnym z postępowań diagnostyczno-terapeutycznych.

Na czym polega dieta sokowa?

Dieta sokowa najczęściej opiera się na spożywaniu 5 lub 6-ciu soków w ciągu dnia, o pojemności około 250-450ml, niekiedy uzupełniana jest o sałatkę lub surówkę warzywną/owocową. Zakłada wyeliminowanie innych posiłków stałych. Soki wzbogacone są niekiedy w tzw. superfoods, czyli nasiona chia, siemię lniane, chlorellę, jarmuż. Niekiedy w składzie znajdziemy również produkty, którym przypisuje się właściwości przeciwzapalne, np. imbir, cynamon, kurkumę, kardamon, bazylię. Czas jej trwania jest określany od 3-7 dni.

Tzw. detoks sokowy możemy przeprowadzić samodzielnie przygotowując soki w domu, co istotne nie należy korzystać z soków gotowych do kupienia w sklepie. Inną opcją jest wykupienie takiej diety w firmie cateringowej, bądź skorzystanie z zorganizowanego wyjazdu na detoks sokowy, niekiedy połączonego z innymi zabiegami „oczyszczającymi”.

Niektóre firmy przygotowują detoksy sokowe nastawione na rozwiązanie określonego problemu, np. usprawnienie procesu trawienia, redukcję masy ciała czy wsparcie odporności.

Propagatorzy tej metody obiecują, że po zakończonej kuracji odczujemy poprawę w pracy naszego przewodu pokarmowego, przyspieszenie metabolizmu, zmniejszenie obrzęków, poprawę w stanie włosów, paznokci, zmniejszenie widoczności zmian skórnych, będziemy mieć więcej energii, odczujemy poprawę koncentracji, zwiększenie odporności itd.

Jak dieta z soków wpływa na metabolizm?

W praktyce to codzienne wybory żywieniowe wpływają najbardziej na nasze zdrowie. Jeżeli zazwyczaj, przez większość dni w roku wybierasz żywność jak najmniej przetworzoną, o prostym składzie i naturalnym smaku, bogatą w warzywa i owoce, zioła, ograniczasz w diecie mięso, wybierasz małe ryby o mniejszym stopniu zanieczyszczenia metalami ciężkimi, rezygnujesz ze spożycia produktów zbożowych z oczyszczonych zbóż, z cukru i jego zamienników, niezdrowych tłuszczy, nadmiaru alkoholu, zapewniasz sobie odpowiednia ilość snu i regenerujesz się po wysiłku fizycznym, to takie działanie ma realne przełożenie na stan narządów, które biorą udział w oczyszczaniu organizmu.

Niezdrowa, przetworzona żywność wpływa negatywnie na pracę poszczególnych narządów i w konsekwencji na zdrowie. Natomiast twierdzenie, że taką dietą zatruwamy organizm, w związku z czym potrzebny jest detoks, jest to nadużycie. Owszem złe jakościowo produkty będą obciążać wątrobę, część szkodliwych substancji będzie gromadziła się w tkance tłuszczowej, jedna uściślając nie będą to wg definicji toksyny.

Pozostając jeszcze w temacie toksyn, propagatorzy diet sokowych nie wypowiadają się w zasadzie o tym jakie konkretnie toksyny taki sok usunie z organizmu. Już w tym momencie powinna nam zapalić się czerwona lampka ostrzegawcza. Kolejną sprawą jest fakt, że wspomniana detoksykacja organizmu miałaby się dokonać w przeciągu zaledwie 3 do 7dni. Czy aby nie za szybko? 😉

Soki dostarczają około 800-1500kcal, u wielu osób będzie to ilość kalorii poniżej podstawowej przemiany materii. Wypicie samego soku spowoduje gwałtowny wzrost glikemii, ale też jej szybki spadek, ponieważ dostarczony zostanie cukier w czystej postaci ze znikomą ilością błonnika pokarmowego. Takie wahania stężenia glukozy we krwi powodują problemy z koncentracją, uporczywe uczucie głodu, mogą prowadzić do kompulsywnego objadania się. Jeżeli jesteśmy głodni, nasze myśli zaczynają uporczywie krążyć wokół jedzenia. Zdarza się, że osoby na dietach bardzo niskoenergetycznych, a dieta sokowa niewątpliwie do takich należy, wyobrażają sobie co zjedzą po zakończeniu reżimu dietetycznego. W ten sposób może pogłębić się problem złych relacji z jedzeniem. Do obietnic, które głoszą propagatorzy diet sokowych, należy podchodzić z dystansem, bowiem jeżeli jakąś zmianę wprowadzamy na chwilę to możemy liczyć co najwyżej na krótkotrwały efekt.

Komu nie zaleca się diety na sokach?

Jeżeli mamy sprawną wątrobę i jelita, to one poradzą sobie z usuwaniem substancji obciążających organizm. Nie musimy wspomagać układu pokarmowego dietą sokową.

Osoby, którym szczególnie nie polecamy detoksów za pomocą soków to:

  • dzieci i młodzież w okresie intensywnego wzrostu,
  • kobiety w ciąży, podczas laktacji,
  • osoby z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej (cukrzyca, insulinooporność, hipoglikemia reaktywna), zaburzeniami gospodarki lipidowej, z nadciśnieniem tętniczym, chorobami tarczycy, z chorobą nowotworową,
  • osoby z niedoborami składników odżywczych, np. w przypadku anemii z niedoboru żelaza,
  • osoby zmagające się z innymi przewlekłymi chorobami,
  • w okresie rekonwalescencji,
  • osoby z niedowagą oraz z zaburzeniami odżywiania,
  • osoby wykonującym ciężką pracę fizyczną, prowadzący intensywny tryb życia.

Czy dieta sokowa jest zdrowa?

Osoby zdrowe, które nie prowadzą bardzo intensywnego trybu życia prawdopodobnie nie odczują żadnych skutków ubocznych diety sokowej. Natomiast nie jest to jakaś nadzwyczajna strategia żywieniowa, którą każda zdrowa osoba powinna stosować co jakiś czas.

Jeżeli odżywiamy się źle, nasz sposób żywienia przypomina dietę zachodnią, czyli dominują w niej produkty bogate w węglowodany proste i niezdrowy tłuszcz, to kilka dni diety sokowej może odciążyć przewód pokarmowy od „śmieciowego jedzenia”. Ciężko natomiast stwierdzić czy w kontekście zdrowia będzie to miało jakikolwiek mierzalny wpływ, ponieważ ważne jest jakich wyborów dokonujemy na co dzień, a nie od święta 😉

Dieta sokowa – Efekty

Na diecie sokowej dochodzi do spadku masy ciała. Niektóre osoby mogą zauważyć mniej widoczny wystający brzuch. Jednak już wyjaśniam: sytuacja ta nie jest wynikiem spalania tkanki tłuszczowej! Kilka dni diety oczyszczającej nie spowoduje, że schudniemy z tłuszczu 3 czy 5kg. Organizm czerpiąc energię z glikogenu mięśniowego pozbywa się wody, która jest z nim związana i dlatego właśnie „chudniemy”. Zmiana wagowa wynika również z faktu, że na diecie sokowej nie dostarczamy sobie pokarmów stałych. Ilość błonnika także jest ograniczona, jest mniej treści jelitowej i przez to pozornie ważymy mniej. Zaznaczam, że „pozornie”, ponieważ powracając do poprzednich nawyków żywieniowych, masa ciała wraca do normy.

Na dietę sokową nie warto patrzeć w kontekście trwałego schudnięcia. Można potraktować ją jako wstęp do odchudzania, aczkolwiek nie jest to konieczne. Taka strategia może być znacząca dla osób lubiących w życiu tzw. symbole, krótko mówiąc ujęcie diety sokowej jako odcięcie się od starych nawyków i początek nowego stylu życia.

W naszym cateringu dietetycznym Get Fit oferujemy dietę oczyszczającą, stanowiącą  bardzo dobry wstęp do stosowania konwencjonalnej diety. Dieta pudełkowa oczyszczająca bazuje na warzywach i owocach z niewielkim dodatkiem produktów zbożowych bezglutenowych oraz mlek roślinnych. Znajdziecie w niej m.in. Cynamonową ryżankę na mleku ryżowym z owocami oraz Zapiekaną jaglankę z owocami i dressingiem waniliowym na mleku roślinnym.

Dieta sokowa – Podsumowanie

Jeżeli mamy sprawną wątrobę i jelita, to one poradzą sobie z usuwaniem substancji obciążających nasz organizm. Nie potrzebujemy wspomagać w tym celu układu pokarmowego i stosować dietę sokową. Dieta sokowa nie uczy zdrowych nawyków żywieniowych, niekiedy wzmaga jeszcze ochotę na niezdrowe produkty. Po zakończonym „detoksie” może pojawić się chęć wynagrodzenia wcześniejszego trudu jaki sobie zadaliśmy na reżimie dietetycznym i niektóre osoby mogą chcieć „nagrodzić się” jakimiś bardziej smakowitymi, najczęściej wysokokalorycznymi produktami.

Wybierajmy zdrową żywność, odpowiednio nawodniajmy się, dbajmy o codzienną dawkę ruchu, odpoczynek i to w większości przypadków wystarczy, żeby wspomóc „detoks” naszego organizmu😊.

Przygotowała: Dietetyk Agnieszka Kula

Zobacz również

28 lipca 2022
W dobie wszechobecnego dostępu do internetu nietrudno jest natknąć się na szkodliwe diety niemające żadnego poparcia w nauce lub wręcz takie, przed którymi nauka przestrzega. Niestety dezinformacja jest czymś powszechnym i dużo łatwiej jest nam zdecydować się na dietę poleconą np. przez koleżankę niż zaufać naukowym źródłom. Poza tym większość z nas uważa, że to nie dzięki zmniejszeniu podaży kalorii i większej ilości ruchu chudniemy, a dzięki eliminacji jednego z elementarnych składników odżywczych np. węglowodanów lub tłuszczy.
21 lipca 2022
W dzisiejszym wpisie przedstawimy prozdrowotne korzyści spożywania skrobi opornej, na które szczególną uwagę powinny zwrócić osoby odchudzające się oraz zmagające z insulinoopornością czy cukrzycą. Jak powstaje skrobia oporna Skrobia oporna jest jedną z frakcji błonnika pokarmowego, tzw. frakcja nierozpuszczalna. Pod wpływem ochładzania produktów skrobiowych, część zawartej w nich skrobi zmienia swoją strukturę na nieprzyswajalną (tzw. …

Skrobia oporna w diecie Więcej »

14 kwietnia 2022
Dieta wykluczająca produkty o wysokim indeksie glikemicznym powinna być odpowiednio skomponowana. Dowiedz się zatem, jakie posiłki mają niski IG!
Social media & sharing icons powered by UltimatelySocial